...

Non Functional Requirement P1: "Cuộc chiến 2 giây của Shopee và bí mật đằng sau tốc độ thần thánh"

Cập nhật 14:45, 03/04/2025

1353 lượt xem

Admin

Hãy tưởng tượng bạn đang lướt Shopee vào ngày 11/11, tay sẵn sàng "chốt đơn" deal khủng. Đúng 0h, bạn nhấn vào trang chủ, và bam – mọi thứ hiện ra trong chưa đầy 2 giây, dù ngoài kia 10.000 người khác cũng đang "cày" như bạn. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi: Điều gì khiến hệ thống này nhanh như chớp, không "đơ" giữa cơn bão mua sắm?
Hôm nay mình sẽ kể bạn nghe câu chuyện về Performance – “hiệu suất”, nơi tốc độ không chỉ là con số, mà là vũ khí sống còn. Đây là thế giới mà những hệ thống lớn chiến đấu để làm bạn hài lòng.
1/ Đầu tiên: Shopee và trận chiến thời gian
- Đằng sau màn hình của bạn là một đội quân kỹ thuật đang căng mình đảm bảo trang web tải xong trong 2 giây, ngay cả khi 10.000 người cùng nhấn "refresh". Đây là Response Time – thời gian phản hồi, thước đo khắc nghiệt nhất của hiệu suất. Không chỉ vậy, hệ thống còn phải xử lý 500 yêu cầu tìm kiếm mỗi giây (Throughput) và chịu tải hàng chục nghìn người cùng lúc (Capacity).
- Bí mật? Họ dùng CDN – mạng phân phối nội dung – để ảnh sản phẩm "bay" đến bạn từ server gần nhất, cộng thêm hệ thống cache lưu sẵn những thứ bạn hay tìm như “áo thun giá rẻ”.
2/ Tiếp theo: Vietcombank và áp lực cuối tháng
Chuyển cảnh sang một buổi chiều cuối tháng, bạn mở Vietcombank Mobile để chuyển tiền lương. Nhấn "Gửi", và chưa đầy 2 giây sau, thông báo "Thành công" hiện lên. Điều kỳ diệu là hệ thống này xử lý 1.000 giao dịch mỗi phút mà không "ho" lấy một lần.
Mình đoán là dùng hệ thống phân tán – chia nhỏ công việc ra khắp các server – và cơ chế hàng đợi để không ai phải chờ quá 3 giây. Với 50.000 người đăng nhập cùng lúc, đây là minh chứng sống động rằng hiệu suất không chỉ là tốc độ, mà là sự ổn định dưới áp lực lớn.
3/ Cuối cùng là: Co.opmart và 0,5 giây định mệnh
Bây giờ, hãy đến siêu thị Co.opmart. Một nhân viên quét mã vạch chai nước mắm, và trong 0,5 giây, màn hình hiện lên: “Còn 10 chai”. Nhanh đến mức bạn không kịp chớp mắt! Hệ thống quản lý kho ở đây xử lý 200 truy vấn mỗi phút, phục vụ 50 nhân viên cùng lúc mà không “lag”.
Bí kíp nằm ở cơ sở dữ liệu được tối ưu hóa (indexed database) và server nội bộ – tất cả để bạn không phải chờ khi xếp hàng thanh toán.
4/ Bí kíp của mình khi làm Business Analyst
Hiệu suất không tự nhiên mà có – nó là kết quả của những tính toán chi tiết. Khi làm việc với Performance, mình luôn phải “đào sâu” để hiểu rõ nhu cầu.
  • Đầu tiên, mình hỏi thẳng: “Bạn muốn hệ thống phản hồi trong bao lâu? Bao nhiêu người dùng cùng lúc? Xử lý bao nhiêu giao dịch?” – những con số cụ thể như 2 giây hay 10.000 người là kim chỉ nam.
  • Sau đó, mình đề xuất cách kiểm tra – dùng stress test để “bắn phá” hệ thống xem nó chịu được không, hay load test để đo sức bền.
  • Cuối cùng, mình ngồi với đội kỹ thuật, đảm bảo họ hiểu từng chỉ số để thiết kế hệ thống “chạy mượt” đúng kỳ vọng. Ví dụ, mình từng yêu cầu một app đặt đồ ăn phải hiển thị danh sách nhà hàng trong 1 giây với 5.000 người dùng – Bạn tìm hiểu thêm về công cụ JMeter trên Youtube nhé. JMeter là một công cụ mã nguồn mở (open-source) được phát triển bởi Apache, dùng để kiểm tra hiệu suất (performance testing) và đo lường khả năng chịu tải (load testing) của các ứng dụng hoặc hệ thống.
5/ Bài học từ hậu trường
Hiệu suất là “nhịp tim” của mọi hệ thống lớn. Nó quyết định bạn có ở lại với Shopee hay bỏ đi vì "load" lâu, có nhận tiền đúng giờ từ Vietcombank hay không, và liệu Co.opmart có hết hàng mà không ai hay. Tốc độ chậm 1 giây thôi, doanh nghiệp có thể mất hàng triệu khách hàng!
Lần tới khi bạn lướt web hay quét mã vạch, hãy nhớ: Có cả một thế giới đang chạy đua để bạn không phải chờ đợi.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Làm BA trong Fintech: Bí kíp để không chỉ là người ghi yêu cầu!

Fintech đang là “đỉnh của chóp” với ví điện tử, ngân hàng số, blockchain, crypto – cơ hội cho BA tụi mình đầy rẫy ngoài kia. Nhưng làm BA trong fintech không chỉ là ngồi viết BRD hay vẽ sơ đồ đâu nha. Muốn nổi bật, bạn cần vài “vũ khí bí mật” ngoài nghiệp vụ. Hôm nay, mình chia sẻ 5 bí kíp siêu thực tế, cộng thêm cách dùng AI để học fintech nhanh như chớp và lý do vì sao dân BA mê mẩn ngành này.

ITBA

PRODUCT OWNER DỄ HIỂU

Product Owner (PO), hay còn gọi là người quản lý sản phẩm, là người đứng ở “giao điểm” giữa người dùng – công nghệ – mục tiêu kinh doanh. Họ đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các sản phẩm số như ứng dụng, trang web, và phần mềm trên nhiều nền tảng khác nhau.

TOP 10 LỖI CẦN TRÁNH KHI VIẾT TÀI LIỆU PRODUCT REQUIREMENT DOCUMENT (PRD)

Một Product Requirements Document (PRD) là tài liệu quan trọng định hướng phát triển cho mọi dự án phần mềm.

VAI TRÒ CỦA MVP TRONG GIAI ĐOẠN XÁC ĐỊNH PHẠM VI DỰ ÁN

Trong phát triển phần mềm, việc ra mắt một sản phẩm hoặc tính năng mới luôn đi kèm với rủi ro. Luôn tồn tại sự không chắc chắn về việc liệu người dùng có thấy sản phẩm của bạn hữu ích hay không

Đăng kí nhận tư vấn

Hãy nhập ngay email của bạn vào form bên dưới để được nhận tư vấn trực tiếp từ trung tâm.