...

Các khái niệm dễ gây nhầm lẫn dành cho IT BA

Cập nhật 12:08, 11/05/2025

1353 lượt xem

Admin

Trong lĩnh vực IT, có rất nhiều thuật ngữ và khái niệm thường hay bị nhầm lẫn. Thoạt nhìn chúng có vẻ giống nhau, nhưng khi xét về bản chất và mục đích sử dụng thì lại khác nhau hoàn toàn. Bài viết dưới đây, hãy cùng True Skill Centẻ sẽ chỉ ra các thuật ngữ IT cơ bản dễ khiến mọi người nhầm lẫn nhất.

 

1. Vai trò của Business Analyst (BA) trong dự án CNTT

Trước hết, hãy cùng điểm qua những trách nhiệm chính của một BA trong dự án:
- Thu thập và phân tích yêu cầu:
BA là cầu nối giữa khách hàng và đội ngũ kỹ thuật. Việc hiểu rõ yêu cầu nghiệp vụ giúp chuyển hóa chúng thành các thông số kỹ thuật cụ thể.
- Xác định phạm vi dự án:
Phân biệt rõ ràng giữa yêu cầu nghiệp vụ, yêu cầu hệ thống (functional) và yêu cầu phi chức năng (non-functional) là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro trong quá trình triển khai.
- Giao tiếp hiệu quả:
BA phải đảm bảo rằng mọi thông tin quan trọng được truyền tải một cách rõ ràng và chính xác đến tất cả các bên liên quan.
- Hỗ trợ kiểm thử và triển khai:
Tham gia vào giai đoạn kiểm thử để đảm bảo sản phẩm cuối cùng thực sự đáp ứng đúng nhu cầu ban đầu của khách hàng.

2. Phân biệt các vai trò và khái niệm thường bị nhầm lẫn

✅ BA vs. Product Owner (PO)
- Product Owner (PO):Định hướng sản phẩm, quyết định thứ tự ưu tiên các tính năng và đưa ra các quyết định chiến lược.
- Business Analyst (BA):Tập trung vào việc thu thập và chuyển đổi yêu cầu từ khách hàng thành các user story, hỗ trợ PO xây dựng các tiêu chí kiểm thử cụ thể.
Ví dụ: Trong một sprint Agile, PO có thể nói “cần cải thiện trải nghiệm người dùng”, còn BA sẽ đi sâu phỏng vấn, khảo sát và sau đó viết ra các user story chi tiết.

 

✅ BA vs. Project Manager (PM)
- Project Manager (PM): Quản lý toàn bộ dự án từ lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực đến theo dõi tiến độ và quản lý rủi ro.
- Business Analyst (BA): Chuyên sâu vào việc hiểu và chuyển đổi yêu cầu nghiệp vụ thành giải pháp cụ thể, đóng vai trò tư vấn chiến lược cho dự án.
Ví dụ: Khi khởi động dự án, PM sẽ lên lịch và phân công nhiệm vụ, trong khi BA tập trung thu thập thông tin từ người sử dụng cuối cùng và lập tài liệu yêu cầu chi tiết.

 

✅ Sự khác biệt giữa: Elicitation, Analysis và Documentation
- Elicitation (Thu thập yêu cầu): Quá trình tương tác với các bên liên quan qua phỏng vấn, khảo sát, workshop… nhằm “khai thác” thông tin và nhu cầu thực tế.
- Analysis (Phân tích yêu cầu): Sau khi thu thập, BA cần phân tích và loại bỏ những mâu thuẫn, chuyển đổi các yêu cầu ban đầu thành thông số cụ thể.
- Documentation (Tài liệu hóa yêu cầu): Ghi chép lại các yêu cầu một cách chi tiết và có hệ thống, tạo cơ sở vững chắc cho quá trình triển khai sản phẩm.
Ví dụ: Trong dự án phát triển ứng dụng di động, BA tổ chức workshop với người dùng để thu thập vấn đề, sau đó phân tích và tài liệu hóa lại thành các yêu cầu chi tiết cho đội phát triển.

3. Tại sao việc hiểu rõ các khái niệm lại quan trọng?

- Giao tiếp hiệu quả: Hiểu đúng vai trò và khái niệm giúp tránh những hiểu lầm, từ đó nâng cao hiệu quả giao tiếp giữa các bên trong dự án.
- Quản lý rủi ro: Phân định rõ ràng trách nhiệm của mỗi vai trò giúp giảm thiểu sai sót và tăng cường sự phối hợp nhịp nhàng.
- Tối ưu hóa quy trình làm việc:Khi mọi người đều hiểu đúng công việc của mình, dự án sẽ tiến triển một cách mạch lạc và đạt được kết quả tốt nhất.
Trên đây là những khái niệm cơ bản mà nhiều bạn BA thường hay nhầm lẫn. Hy vọng với chia sẻ này, các bạn đã có thêm cái nhìn tổng quan và sự phân biệt rõ ràng giữa các vai trò cũng như các bước xử lý yêu cầu trong dự án.

– – –
 
Xem thêm thông tin bổ ích miễn phí và tham gia cộng đồng True Skill tại:
 
 
Facebook: True Skill Center 
 
 
Youtube: Quý Nguyễn 

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Làm BA trong Fintech: Bí kíp để không chỉ là người ghi yêu cầu!

Fintech đang là “đỉnh của chóp” với ví điện tử, ngân hàng số, blockchain, crypto – cơ hội cho BA tụi mình đầy rẫy ngoài kia. Nhưng làm BA trong fintech không chỉ là ngồi viết BRD hay vẽ sơ đồ đâu nha. Muốn nổi bật, bạn cần vài “vũ khí bí mật” ngoài nghiệp vụ. Hôm nay, mình chia sẻ 5 bí kíp siêu thực tế, cộng thêm cách dùng AI để học fintech nhanh như chớp và lý do vì sao dân BA mê mẩn ngành này.

ITBA

PRODUCT OWNER DỄ HIỂU

Product Owner (PO), hay còn gọi là người quản lý sản phẩm, là người đứng ở “giao điểm” giữa người dùng – công nghệ – mục tiêu kinh doanh. Họ đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các sản phẩm số như ứng dụng, trang web, và phần mềm trên nhiều nền tảng khác nhau.

TOP 10 LỖI CẦN TRÁNH KHI VIẾT TÀI LIỆU PRODUCT REQUIREMENT DOCUMENT (PRD)

Một Product Requirements Document (PRD) là tài liệu quan trọng định hướng phát triển cho mọi dự án phần mềm.

VAI TRÒ CỦA MVP TRONG GIAI ĐOẠN XÁC ĐỊNH PHẠM VI DỰ ÁN

Trong phát triển phần mềm, việc ra mắt một sản phẩm hoặc tính năng mới luôn đi kèm với rủi ro. Luôn tồn tại sự không chắc chắn về việc liệu người dùng có thấy sản phẩm của bạn hữu ích hay không

Đăng kí nhận tư vấn

Hãy nhập ngay email của bạn vào form bên dưới để được nhận tư vấn trực tiếp từ trung tâm.